Pierwszy rok życia dziecka jest bardzo intensywnym czasem w rozwoju malucha. Od noworodka, który tylko je, płacze i śpi do roczniaka, który chodzi i wiele już rozumie. Te 12 miesięcy, podczas, których zachodzą u niemowlaka niewyobrażalne zmiany w psychice i motoryce często bywają bardzo zaskakujące.

Malec jest ślicznym, uśmiechniętym Aniołkiem, który nagle zamienia się w marudne i płaczliwe dziecko. Z dnia na dzień staje się rozdrażnione, nie może spać i niczym nie można go uspokoić. To może oznaczać, że właśnie weszło w skok rozwojowy.

Jakie są objawy skoku rozwojowego?

Mamie i tacie może się wydawać, że ich maleństwo nagle cofnęło się w rozwoju a rzeczy, które jeszcze kilka dni temu wykonywało bez problemu teraz są dla niego nieosiągalne. To normalny objaw. Tak jak i ten, że w pewnym momencie, gdy zakończy się już skok rozwojowy, malec nabędzie zupełnie nowych umiejętności praktycznie w jedną noc.

Cały proces nabywania nowych umiejętności i tzw. skoku rozwojowego jest związany z dojrzewaniem mózgu dlatego dzieci, które rodzą się dwa tygodnie po terminie skok rozwojowy przejdą wcześniej, a dzieci urodzone 2 tygodnie wcześniej skok przejdą później.

 

Należy pamiętać, że każde dziecko przechodzi rozwój indywidualnie i niektóre z podanych przykładów nowych umiejętności nie będą u maluszka w ogóle zauważalne.

Okresy skoków rozwojowych

5 tygodni (wrażenia)

Dziecko zaczyna być bardziej uważne i ”obudzone”, wszystkie zmysły są wrażliwsze niż wcześniej. Od tej pory dziecko słyszy, widzi czuje zapach i smak zupełnie inaczej niż dotąd i to może się mu wydawać niezrozumiale i przerażające. Jedynym sposobem wyrażenia tego strachu jest krzyk i płacz oraz szukanie bezpieczeństwa w ramionach rodziców.

Nowe umiejętności:

1. Patrzy słucha uważniej i dłużej
2. Jest bardziej świadome dotyku, zapachów
3. Uśmiecha się po raz pierwszy lub częściej niż przedtem
4. Układ pokarmowy może funkcjonować lepiej np. dziecku odbija się rzadziej, rzadziej ulewa
5. Może płakać prawdziwymi łzami po raz pierwszy

7-9 tygodni (wzory)

Dziecko w 8 tygodniu zaczyna rozróżniać wzory w dźwiękach, zapachach i smaku. Zauważa też, że jego dłonie należą do niego. Dziecko zaczyna mieć kontrolę nad swoimi ruchami, ale nadal są one nieskoordynowane.

Nowe umiejętności:

• Podnosi głowę
• Kopie nóżkami i macha raczkami
• Dotyka przedmiotów
• Próbuje złapać przedmiot
• Trzyma przedmiot
• Patrzy na ludzi wokół
• Przygląda się twarzom
• Patrzy na przedmioty, które się świecą
• Wydaje krótkie dźwięki i słucha siebie samego
• Lubi słuchać piosenek

11-12 tygodni (niuanse)

W wieku 12 tygodni dziecko uczy się rozumieć delikatne różnice np. w tonie głosu i zachowywać się zróżnicowanie. Ruchy dziecka są bardziej „miękkie”, kiedy wyciąga rączki, by coś schwycić lub gdy odwraca głowę śledząc jakiś ruch.

Nowe umiejętności:

• Potrafi skoordynować ruchy oczu i głowy śledząc ruch przedmiotu czy osoby
• Podnosi się do pozycji siedzącej trzymając się Twoich dłoni
• Odpycha się obiema nóżkami leżąc w foteliku lub na kocu
• Łapie przedmioty obiema raczkami
• Wkłada wszystko do buzi
• Ogląda i bawi się rączkami
• Zauważa, że może piszczeć i zmienia ton głosu
• Robi bąble ze śliny
• Wyraźnie daje do zrozumienia, że jest znudzone, gdy np. – zbyt długo patrzy na ta sama zabawkę

14-19 tygodni (wydarzenia)

Marudne okresy zaczynają być coraz dłuższe, mogą trwać nawet do 6 tygodni i zacząć się już w 14-tym tygodniu. Dziecko w 19 tygodniu zaczyna rozumieć zdarzenia, w sensie krótkich sekwencji, czyli może np. nauczyć się wyciągnąć rękę po zabawkę, złapać ją jedna ręka, potrząsnąć, przekręcić i włożyć do buzi. Dziecko może łączyć dźwięki– np mamama, tatata.

Nowe umiejętności:

• Przekręca się z pleców na brzuch lub odwrotnie
• Próbuje raczkować
• Podpiera się na rękach i podnosi tułów
• Lubi ruszać ustami, wystawiać język
• Może wziąć przedmiot do jednej reki i przełożyć go do drugiej
• Wkłada rzeczy, rękę mamy, taty do buzi, żeby je zbadać, ugryźć
• Próbuje uderzać zabawkami o stół
• Zrzuca świadomie zabawki na podłogę
• Szuka rodziców
• Reaguje na własne odbicie w lustrze radością lub strachem
• Reaguje na własne imię
• Rozumie słowa
• Wymawia nowe dźwięki vvv,sss, zzz, rrr itd
• Używa spółgłosek
• Wyciąga ręce, gdy chce by je podnieść
• Cmoka ustami, gdy jest głodne
• Odpycha butelkę/pierś, gdy się naje
• Może przesadnie reagować, np zakasłać jeszcze raz, gdy rodzice zareagowali na poprzednie zakasłanie

22-26 tygodni (relacje- lek separacyjny)

Okres marudzenia może zacząć się już około 23 tygodnia i trwać około 4 tygodni. Typowe dla tego okresu jest na przykład to, ze dziecko źle śpi i wydaje się mieć koszmary senne, jest nieśmiałe w stosunku do obcych, nie ma apetytu, nie chce, żeby zmieniać mu pieluchę czy ubranie. Dziecko zaczyna widzieć i rozumieć różne relacje/stosunki.
Zauważa fizyczną odległość pomiędzy przedmiotami i pomiędzy ludźmi w szczególności, odległość pomiędzy nim samym a rodzicami. Ta świadomość może być dla dziecka przerażająca.
Bardzo absorbująca i interesująca dla dziecka jest w tym okresie obserwacja położenia różnych rzeczy wobec siebie – rzeczy mogą być w sobie wzajemnie, na sobie, pod sobą itd. Dziecko zaczyna zauważać jak wpływać na rozwój wypadków, co robić żeby się coś zadziało. Wyłącznik światła jest super dla tego rodzaju eksperymentów!
Dziecko zaczyna zauważać, ze niektóre rzeczy/sytuacje są ze sobą związane. Np. ze klucz przekręcony w dziurce w drzwiach wejściowych oznacza, ze tata jest w domu!
Fizycznie dziecko zaczyna lepiej koordynować swoje ruchy, raczkowanie idzie mu coraz lepiej.

Nowe umiejętności:

• Siada samo
• Chwyta małe przedmioty za pomocą palca wskazującego i kciuka
• Umie uderzać dwoma przedmiotami o siebie trzymając je w oby dłoniach
• Wyjmuje zabawki ze skrzynki i wkłada je do skrzynki
• Przenosi wzrok z jednego obrazka na drugi w książce z obrazkami
• Obserwuje ruchy osoby, która się dziwnie zachowuje
• Patrzy uważnie na szczegóły np. na metkę przyszytą do misia
• Naśladuje machanie raczka na pożegnanie
• Protestuje, gdy mama czy tata wychodzi

33-37 tygodni (kategorie)

Około 36-40 tygodnia Twoje dziecko zaczyna zauważać i rozumieć, że świat można podzielić na grupy. Dziecko zauważa, ze rzeczy mogą mieć cechy wspólne np. mogą brzmieć lub pachnieć podobnie.
Niektórzy badacze uważają, ze w tym okresie zaczyna rozwijać się inteligencja. Kiedy dziecko zaczyna dzielić świat według kategorii jego sposób myślenia zaczyna być podobny do myślenia dorosłych. Dlatego zaczynamy lepiej rozumieć własne dzieci, ponieważ myślą w podobny sposób do naszego.

Nowe umiejętności:

• Pokazuje, ze rozpoznaje kształty
• Pokazuje, ze uważa, iż coś jest zabawne – za pomocą – gestów czy odgłosów
• Pociesza/przytula swoje zabawki
• Robi miny do własnego odbicia w lustrze
• Po raz pierwszy jest zazdrosne, gdy mama lub tata przytula inne dziecko
• Bierze inicjatywę do zabawy

41-48 tygodni (sekwencje)

Pomiędzy 44-48 tygodniem życia, dziecko zaczyna znajdować i tworzyć sekwencje za pomocą wszystkich swoich zmysłów.
W poprzednim skoku dziecko często rozbierało przedmioty na części po to, by je zbadać – obecnie zacznie je w tym celu składać – na przykład budować więżę z klocków zamiast burzyć zbudowaną więżę.
Twoje dziecko zaczyna rozumieć, że niektóre zdarzenia zazwyczaj następują po sobie i że wie, jakie następne zdarzenie nastąpi po poprzednim.

Nowe umiejętności:

• Wskazuje na rzeczy i chce byś je nazywał
• Mówi ”nie”, gdy nie chce czegoś zrobić
• Umie udawać głosy zwierząt
• Wie, co pasuje do siebie i może włożyć okrągły klocek do okrągłej dziury
• Próbuje rysować na papierze
• Próbuje uczyć się chodzić pchając np chodzik czy krzesło
• Znajduje coś do wspinania, jeśli chce się do czegoś dostać
• Schodzi tyłem z kanapy czy schodów
• Próbuje celować, gdy rzuca piłką
• Wyraźnie daje do zrozumienia, ze chce się z Tobą bawić
• Szuka przedmiotu, który ukryłaś
• Ukrywa przedmiot samo, czeka i śmieje się, gdy go znajdziesz
• Daje Ci posmakować, to, co samo je.